چشیدن طعم وقت

توضیحات

نویسنده : ابوسعید ابوالخیر
مقدمه، تصحیح و تعلیقات: محمدرضا شفیعی کدکنی
ناشر : سخن
نوبت چاپ: ششم
تعداد صفحات: 336
قطع: رقعی
وزن: 716 گرم
نوع جلد: گالینگور

چشیدن طعم وقت – از میراث عرفانی ابوسعید ابوالخیر – با مقدمه، تصحیح و تعلیقات دكتر شفیعی كدكنی است. به باور او این كتاب روایتی كهن اما نویافته از مقامات بوسعید است كه تصور می رفت بر اثر حوادث روزگار از میان رفته و نمونه بسیار ارزشمندی از كهن ترین اشعار عرفانی فارسی را درخود گنجانده است.
مقدمه كتاب چهره تاریخی، نام و نشان، خانواده و استادان، سرچشمه های گرایش ابوسعید به عرفان و وضعیت فرهنگی سیاسی نیشابور زمان او، سفرها و روابطش با زنان و مردان عارف، حاكمان و حتی دانشمندانی چون ابوعلی سینا را بررسی كرده است. همچنین درباره ابوسعید و رباعیات منسوب به او و شرح های نوشته شده بر آن ها سخن رانده شده است. بخشی از مقدمه درباره نخستین خانقاه ها كه با نام دویره در نیشابور معروف بوده اند، نقش خانقاه ها و اهمیت آن در میان كرامیان است.
بنابراین مطالب، ابوسعید مؤسس خانقاه نیست بلكه بر مجموعه آیین های این اماكن افزوده و اگرنه تمام آنها، دست كم بسیاری از آن اصول جزو ابداعات وی بوده است. مصحح پس از بحث درباره كرامت در میان صوفیه، مختصری در باب سماع سخن می گوید و ابوسعید را از كسانی می داند كه نه تنها مانند قشیری و خرقانی منكر سماع نیست، بلكه نقش مهمی در رواج سماع در خانقاه ها داشته است.
او سرچشمه های عرفان بوسعید را آثار سلمی و ارتباط روحی با بایزید و خرقانی می داند و پس از شرح واژه «وقت» در اصطلاح عرفا و اهمیتی كه بوسعید برای چشیدن طعم وقت قائل شده، مفاهیم شریعت، طریقت و حقیقت را به عنوان مبانی فكری ابوسعید شرح و بسط داده است. آنگاه پس از بیان تأثیرات كتاب های عطار به خصوص تذكرهٔ الاولیا از بوسعید، شباهت ها و تفاوت های متن حاضر را با اسرار التوحید و حالات و سخنان ابوسعید را برشمرده و نسخ، رسم الخط، روش تصحیح متن و اشعار و امتیازات این متن را ذكر كرده است. در این مقدمه، اعلام تاریخی و جغرافیای زمان شیخ به همراه واژه نامه ای محتوی واژگان مشترك با حالات و سخنان ابوسعید و اسرار التوحید آمده است.متن با عنوان «ذكر شیخ ابوسعید ابوالخیر رحمهٔ الله علیه» تنها در پایان یكی از نسخه های تذكرهٔ الاولیا عطار دیده شده و حاوی زندگی، حكایات و كرامات، اخلاق و اقوال ابوسعید ابوالخیر با زبان و واژگان تذكرهٔ الاولیا است.
نویسنده متن : مسعود فریامنش